Kogo dotyczy obowiązek raportowania zdarzeń medycznych i wymiany EDM?

Wraz z realizacją kolejnego etapu cyfryzacji ochrony zdrowia w Polsce, wiele przychodni, gabinetów oraz pracowników medycznych nadal ma spore wątpliwości, kto od 1 lipca 2021 r. jest objęty obowiązkiem raportowania zdarzeń medycznych (RZM) i wymiany elektronicznej dokumentacji medycznej (EDM). Jednymi z najczęściej pojawiających pytań, są m.in.:

• czy rejestrowanie zdarzeń medycznych i wymiana EDM dotyczy mojego gabinetu lub przychodni?
• czy muszę wypełniać wspomniany obowiązek, jeśli moja placówka nie ma umowy z NFZ?

W związku z tym przygotowaliśmy krótki artykuł, w którym wyjaśniamy, kto zgodnie z aktualnie obowiązującymi przepisami, jest zobligowany do rejestrowania zdarzeń medycznych i wymiany EDM.

Definicja „Usługodawcy”

Aby łatwiej zrozumieć zagadnienia opisywane w dalszej części artykułu, w pierwszej kolejności należy przyjrzeć się definicji Usługodawcy, ponieważ m.in. to pojęcie określa zakres obowiązku raportowania zdarzeń medycznych oraz wymiany EDM. Pojęcie Usługodawcy zostało zdefiniowane w art. 2 pkt 15 ustawy z dnia 28 kwietnia 2011 r. o systemie informacji w ochronie zdrowia i brzmi:

usługodawca – świadczeniodawca, o którym mowa w art. 5 katalog pojęć ustawowych pkt 41 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, oraz aptekę ;

Z kolei ww. przepis definiuje świadczeniodawcę jako:

– podmiot wykonujący działalność leczniczą w rozumieniu przepisów o działalności leczniczej, – osobę fizyczną inną niż wymieniona w lit. a, która uzyskała fachowe uprawnienia do udzielania świadczeń zdrowotnych i udziela ich w ramach wykonywanej działalności gospodarczej, – podmiot realizujący czynności z zakresu zaopatrzenia w wyroby medyczne, – podmiot udzielający opieki farmaceutycznej, o której mowa w art. 4 zakres wykonywania zawodu farmaceuty ust. 2 ustawy z dnia 10 grudnia 2020 r. o zawodzie farmaceuty (Dz. U. z 2021 r. poz. 97);

Opierając się na powyższych przepisach, należy zwrócić uwagę na to, że pod pojęciem Usługodawcy nie kryją się tylko podmioty posiadające umowę z NFZ, a uzyskanie statusu świadczeniodawcy nie jest w żaden sposób uzależnione od faktu posiadania takiej umowy. Trzeba zatem przyjąć, że ww. przepisy nie wprowadzają żadnych ograniczeń w tym zakresie, a pojęciem Usługodawcy objęte są wszystkie podmioty wykonujące działalność leczniczą, które udzielają zarówno świadczeń zdrowotnych finansowanych ze środków publicznych (na podstawie umów z NFZ), jak i komercyjnie.

Kogo dotyczy obowiązek rejestrowania zdarzeń medycznych?

Podstawa prawna:

Od 1 lipca 2021 r. Usługodawcy są zobowiązani przekazywać do Systemu Informacji Medycznej (SIM) / Platformy P1 dane zdarzenia medycznego przetwarzanego w systemie informacji, o którym mowa w art. 2 pkt 18 ustawy z dnia 28 kwietnia 2011 r. o systemie informacji w ochronie zdrowia oraz w art. 5 pkt 40 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.

Opierając się na powyższych przepisach, warto przyjrzeć się dokładniej definicji zdarzenia medycznego:

zdarzenie medyczne przetwarzane w systemie informacji – świadczenie zdrowotne, o którym mowa w art. 5 katalog pojęć ustawowych pkt 40 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych;

Z kolei ww. przepis definiuje świadczenie zdrowotne jako:

działanie służące profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu lub poprawie zdrowia oraz inne działanie medyczne wynikające z procesu leczenia lub przepisów odrębnych regulujących zasady ich udzielania;

W praktyce zarejestrowanie zdarzenia medycznego polega na przekazaniu do Systemu Informacji Medycznej (SIM) / Platformy P1 raportu zawierającego m.in. informacje o tym: kto (jaki pracownik medyczny), komu (jakiemu pacjentowi), kiedy i w jakiej placówce medycznej udzielił określonego świadczenia zdrowotnego (np. jakie wykonano procedury ICD-9, w związku z określonym rozpoznaniem ICD-10 itd.).

Powyższe przepisy oznaczają, że rejestrowanie zdarzeń medycznych jest obowiązkiem, który obejmuje wszystkich Usługodawców – bez wyjątków, niezależnie od tego, czy Usługodawca (np. lekarz prowadzący praktykę, jak i podmiot wykonujący działalność leczniczą) posiada umowę z NFZ, czy prowadzi działalność komercyjną.

Jednocześnie wartym odnotowania faktem jest to, że zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 26 czerwca 2020 r. w sprawie szczegółowego zakresu danych zdarzenia medycznego przetwarzanego w systemie informacji oraz sposobu i terminów przekazywania tych danych do Systemu Informacji Medycznej w przypadku świadczeń zdrowotnych udzielanych przez pielęgniarki POZ oraz położne POZ, Usługodawca przekazuje do SIM dane o udzielonych świadczeniach zdrowotnych, gdy jednostką statystyczną, jest wizyta patronażowa.

Kogo dotyczy obowiązek prowadzenia i wymiany EDM?

Podstawa prawna:

Od 1 lipca 2021 r. Usługodawcy są zobowiązani za pośrednictwem Systemu Informacji Medycznej (SIM) / Platformy P1 do wymiany danych zawartych w elektronicznej dokumentacji medycznej (EDM) określonej w art. 13a ustawy z dnia 28 kwietnia 2011 r. o systemie informacji w ochronie zdrowia, w tym, wydanego na mocy art. 13a powołanej ustawy – Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 8 maja 2018 r. w sprawie rodzajów elektronicznej dokumentacji medycznej.

Opierając się na ww. przepisach, obligatoryjność prowadzenia i wymiany elektronicznej dokumentacji medycznej (EDM) obejmuje wszystkich Usługodawców, których obowiązkiem jest wytwarzanie dokumentów zakwalifikowanych jako EDM w rozumieniu ww. Rozporządzenia, tj.:

• informacji o rozpoznaniu choroby, problemu zdrowotnego lub urazu, wynikach przeprowadzonych badań, przyczynie odmowy przyjęcia do szpitala, udzielonych świadczeniach zdrowotnych oraz ewentualnych zaleceniach – w przypadku odmowy przyjęcia do szpitala, o której mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 30 ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta;
• informacji dla lekarza kierującego świadczeniobiorcę do poradni specjalistycznej lub leczenia szpitalnego o rozpoznaniu, sposobie leczenia, rokowaniu, ordynowanych lekach, środkach spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego i wyrobach medycznych, w tym okresie ich stosowania i sposobie dawkowania oraz wyznaczonych wizytach kontrolnych, o której mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 137 ust. 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych;
• karty informacyjnej z leczenia szpitalnego, o której mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 30 ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta;
• opisu badań diagnostycznych, innych niż badania laboratoryjne;
• wyników badań laboratoryjnych wraz z opisem.

W praktyce oznacza to, że każdy Usługodawca (np. lekarz prowadzący praktykę, jak i podmiot wykonujący działalność leczniczą), którego obowiązkiem jest wytworzenie dokumentu zakwalifikowanego jako EDM (np. informacji dla lekarza kierującego świadczeniobiorcę do poradni specjalistycznej), jest zobowiązany do wymiany elektronicznej dokumentacji medycznej (EDM). Również w tym przypadku należy przypomnieć, że obowiązkowość wymiany EDM nie jest uzależniona od źródła finansowania i dotyczy zarówno Usługodawców udzielających świadczeń zdrowotnych na podstawie umów z NFZ, jak i na zasadach komercyjnych.

Podsumowanie

• Do rejestrowania zdarzeń medycznych zobowiązany jest każdy Usługodawca udzielający świadczeń zdrowotnych, niezależnie od tego, czy posiada umowę z NFZ, czy prowadzi działalność komercyjną (w przypadku pielęgniarek POZ i położnych POZ, Usługodawca przekazuje do SIM dane o udzielonych świadczeniach zdrowotnych, gdy jednostką statystyczną, jest wizyta patronażowa).
• Do wymiany elektronicznej dokumentacji medycznej (EDM) zobowiązany jest każdy Usługodawca, którego obowiązkiem jest wytworzenie dokumentu zakwalifikowanego jako EDM, niezależnie od tego, czy posiada umowę z NFZ, czy prowadzi działalność komercyjną.