Bezpieczeństwo danych medycznych

Powszechna informatyzacja coraz bliżej

Coraz powszechniejsza świadomość zapisów Ustawy o systemie informacji w ochronie zdrowia sprawia, że wielu przedstawicielom placówek leczniczych nie trzeba już przypominać o dniu 1 sierpnia 2014 r. – terminie wejścia w życie obowiązku prowadzenia nowej dokumentacji medycznej wyłącznie w postaci elektronicznej. O ile można mieć jeszcze nadzieję na nieznaczne przesunięcie tego terminu, o tyle sam kierunek zmian – przejście na elektroniczną dokumentację medyczną – jest już nieuchronny.

Rozstrzygnięcia wymaga jedynie kwestia: jak przygotować się do prowadzenia dokumentacji w tej postaci?

Próbując odpowiedzieć na to pytanie najczęściej porusza się jedynie problem wyboru i zakupu komputerów, drukarek i oprogramowania. Spróbujmy odpowiedzieć sobie jednak na bardziej fundamentalne pytanie: jak w oparciu o te elementy zbudować oraz – co ważniejsze – utrzymać bezpieczne, niezawodne i przyjazne użytkownikowi środowisko przetwarzania danych medycznych, nie narażając się jednocześnie na nadmierne koszty?

Bezpieczeństwo danych wrażliwych

Nikogo nie trzeba przekonywać o tym, jak ważne jest zapewnienie absolutnego bezpieczeństwa danych medycznych, objętych szczególnymi restrykcjami w Ustawie o ochronie danych osobowych , a także chronionych odwieczną i prawnie skodyfikowaną tajemnicą lekarską.

Rozważając kwestię bezpieczeństwa danych, należy zwrócić uwagę na jego trzy główne obszary, wynikające wprost z wymagań Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 21 grudnia 2010 r. w sprawie rodzajów i zakresu dokumentacji medycznej oraz sposobu jej przetwarzania :

• ochrona przed niepowołanym dostępem,
• zapewnienie stałej dostępności systemu informatycznego,
• ochrona przed trwałą utratą danych.

Poniższe tabele przedstawiają potencjalne zagrożenia w poszczególnych obszarach oraz możliwe środki ochrony przed nimi.

Ochrona przed niepowołanym dostępem

Zapewnienie stałej dostępności systemu informatycznego

Ochrona przed trwałą utratą danych

Najważniejsza zasada bezpieczeństwa mówi, że każdy system informatyczny jest w całości tak bezpieczny jak jego najsłabszy, najmniej zabezpieczony element. Odpowiedzialne prowadzenie elektronicznej dokumentacji medycznej wymaga zatem nie jednokrotnego wdrożenia części z środków ochrony wymienionych w Rozporządzeniu i powyższej tabeli, ale nieustannego utrzymywania wszystkich z nich, a także wielu innych.

Przygotowanie i utrzymanie profesjonalnej infrastruktury serwerowej, a także odpowiednie skonfigurowanie oprogramowania komputerowego wymaga jednak posiadania zaawansowanej wiedzy informatycznej i poświęcenia dużej ilości wolnego czasu – lub zarezerwowania sporego budżetu na odpowiednie usługi zewnętrznych konsultantów.

Rozsądne bezpieczeństwo nie musi być drogie

Z pomocą może przyjść tzw. cloud computing, który opiszemy w kolejnym artykule – Chmura obliczeniowa w placówce medycznej:

Poprzez dostarczanie wielu odbiorcom bardzo zbliżonego zestawu usług, możliwa jest daleko idąca optymalizacja kosztów na poziomie usługodawcy, na czym mogą dużo zyskać również placówki medyczne.